Việc thự thi cam kết về di chuyển thể nhân trong các FTA của Việt Nam đòi hỏi cần có sự phối hợp nhịp nhàng, chặt chẽ và linh hoạt giữa các cơ quan ở trung ương và địa phương, trong quá trình này, khâu thông tin giữa các đơn vị phải đảm bảo thông suốt, có sự thống nhất về cách hiểu và áp dụng cam kết, sự phối kết hợp nhanh chóng để đảm bảo hiệu quả và tạo thuận lợi cho những đối tượng thuộc phạm vi cam kết. Thực chất đây là những đối tượng có thể coi là “tinh hoa” của doanh nghiệp do đều là những nhân sự cấp cao (giám đốc, người điều hành, chuyên gia…). Do đó, việc thực thi đúng cam kết sẽ góp phần tạo thuận lợi cho quá trình quản lý, hoạt động của các thể nhân này tại Việt Nam. Điều đó cũng có nghĩa là kỹ năng quản lý, kiến thức chuyên môn, kiến thức về khoa học công nghệ… của thể nhân nước ngoài sẽ trực tiếp tác động vào đội ngũ lao động của Việt Nam giúp nâng cao chất lượng của lao động trong nước. Do đó, cơ quan quản lý cần thực thi đúng cam kết để đảm bảo thể nhân được hưởng cam kết một cách đầy đủ, minh bạch nhất.

Tuy nhiên, bên cạnh các thể nhân thực sự nhập cảnh vào Việt Nam với các mục đích được mô tả trong cam kết, cơ quan quản lý cần có sự giám sát chặt chẽ, giảm thiểu những trường hợp nhập cảnh vào Việt Nam dưới danh nghĩa di chuyển thể nhân nhưng thực chất vào Việt Nam với mục đích khác, gây ảnh hưởng đến trật tự, an toàn xã hội và thị trường lao động của Việt Nam. Do đó, các cơ quan quản lý ở cả trung ương và địa phương cần phối hợp chặt chẽ, kịp thời phát hiện những trường hợp gian lận, lợi dụng cam kết để vào Việt Nam với mục đích xấu ngay tại nơi nhập cảnh.

Ngoài ra, cần nâng cao năng lực của cán bộ quản lý nhà nước về việc sử dụng và quản lý lao động nước ngoài để có thể hướng dẫn doanh nghiệp khắc phục những sai phạm, nâng cao tính tuân thủ pháp luật và các cam kết quốc tế

Các cam kết di chuyển thể nhân trong các FTA của Việt Nam trong thời gian qua đã tạo thuận lợi cho thể nhân nước ngoài vào Việt Nam để thực hiện hoạt động đầu tư, kinh doanh và cung cấp dịch vụ cho khách hàng, người tiêu dùng dịch vụ của Việt Nam. Với những cam kết tương đối thông thoáng về mặt thời gian lưu trú, điều kiện nhập cảnh, thể nhân nước ngoài được tạo điều kiện tương đối tốt khi tiếp cận thị trường Việt Nam.

Do đó, đối với những doanh nghiệp, đặc biệt là doanh nghiệp nước ngoài đã có hiện diện thương mại tại Việt Nam, doanh nghiệp có hợp đồng cung cấp dịch vụ với khách hàng Việt Nam cần lưu ý những nội dung sau:

- Tìm hiểu về nội dung cam kết để từ đó nắm chắc quy định, hiểu sâu cách thức thực thi và từ đó tận dụng đầy đủ những linh hoạt và thuận lợi từ các cam kết này. Doanh nghiệp có thể tiếp cận cam kết thông qua trang điện tử của Bộ Công Thương, các Bộ ngành và cơ quan để tìm hiểu sâu nội dung và hướng dẫn thực thi từ các Bộ, ngành (nếu có).

- Đảm bảo thể nhân liên quan của mình thỏa mãn các điều kiện của các nhóm đối tượng được cam kết để đảm bảo được hưởng ưu đãi, thuận lợi khi vào Việt Nam.

- Nắm chắc quy định trong nước về thủ tục, quy định nhập cảnh, thủ tục hải quan liên quan, quy định về tạm trú tại địa phương mà thể nhân của mình sẽ lưu trú.

Ngoài ra, trong quá trình triển khai hoạt động hoặc cung cấp dịch vụ tại thị trường Việt Nam, đối tượng di chuyển thể nhân cũng cần tìm hiểu rõ quy định liên quan trong ngành, lĩnh vực mà mình đang hoạt động để đảm bảo tuân thủ quy định pháp luật hiện hành của Việt Nam.

Nguồn: TS. Cao Mạnh Cường, chuyên gia kinh tế