Hiệp định VKFTA có hiệu lực vào năm 2015 và cho đến nay đã thực thi được 7 năm, làm thay đổi diện mạo thương mại giữa Hàn Quốc và Việt Nam.

Trong đó có những lĩnh vực được hưởng lợi từ hiệp định này và các doanh nghiệp tận dụng các cơ hội mà nó mang lại. Đầu tháng 10, LS Electric, công ty điện hàng đầu của Hàn Quốc tại Việt Nam, tuyên bố sẽ tăng cường năng lực sản xuất với một nhà máy mới tại Bắc Ninh, với hy vọng khoản đầu tư mới này sẽ tạo ra tới 45 triệu USD mỗi năm. Trong khi đó, Samsung cũng dự định đầu tư thêm 3,3 tỷ USD vào Việt Nam với kế hoạch sản xuất hàng loạt linh kiện bán dẫn tại tỉnh Thái Nguyên.

Những khoản đầu tư lớn này được góp phần thúc đẩy bởi Hiệp định thương mại tự do Việt Nam - Hàn Quốc (VKFTA). Cho đến nay, VKFTA đã tạo ra nhiều cơ hội cho các nhà đầu tư Hàn Quốc tại Việt Nam thông qua các ưu đãi về thuế quan và giảm thủ tục hành chính.

Trong sản xuất điện tử tiêu dùng, theo VKFTA, Việt Nam xóa bỏ 31 dòng thuế áp dụng cho các sản phẩm điện tử và linh kiện của Hàn Quốc. Khi các mức thuế này được dỡ bỏ, việc nhập khẩu linh kiện cho các thiết bị điện tử, như điện thoại di động, từ Hàn Quốc trở nên rẻ hơn. Nhờ đó, các hãng điện tử Hàn Quốc có thể đa dạng hóa các bộ phận trong chuỗi cung ứng của họ vào quốc gia Đông Nam Á này mà không phải lo lắng về chi phí đầu vào gia tăng.

Ví dụ, Samsung đã dần dần mở rộng dấu ấn của mình tại Việt Nam trong nhiều năm và đạt được thành công lớn. Năm 2021, bất chấp đại dịch Covid-19, Samsung Việt Nam vẫn xuất khẩu được 65,5 tỷ USD mặt hàng điện tử, tăng 15,8% so với năm 2020.

VKFTA cũng đã tạo điều kiện cho các yêu cầu đầu tư của Việt Nam từ Hàn Quốc, mở ra một số lĩnh vực cho đầu tư trực tiếp nước ngoài nhiều hơn. Điều này bao gồm lĩnh vực năng lượng của Việt Nam, nơi một số công ty Hàn Quốc đang làm việc để xây dựng cơ sở hạ tầng năng lượng xanh của Việt Nam.

Vào tháng 1, SK Ecoplant, một chi nhánh của SK Group - tập đoàn lớn thứ ba tại Hàn Quốc, đã chính thức hợp tác với công ty năng lượng Việt Nam, Nami Solar, trong một liên doanh năng lượng mặt trời trị giá 200 triệu USD. Dự án được thiết lập để tạo ra công suất điện mặt trời áp mái lên tới 250 MWp để phục vụ nhu cầu của các doanh nghiệp trong nước. Vào tháng 7 năm nay, SK Group cũng đã công bố kế hoạch phát triển nhà máy điện hydro và chuỗi cung ứng điện hydro tại tỉnh Cần Thơ.

Ngành công nghiệp thực phẩm của Hàn Quốc và Việt Nam đều được hưởng lợi rất nhiều từ VKFTA. Theo hiệp định, cả Việt Nam và Hàn Quốc đều xóa bỏ thuế quan đối với một số mặt hàng thực phẩm ngay sau khi hiệp định có hiệu lực. Hai bên đã đồng ý loại bỏ thuế quan đối với hầu hết các sản phẩm thực phẩm khác trong vòng 10 - 15 năm tới. Chẳng hạn, tôm và tôm hùm của Việt Nam được miễn thuế nhập khẩu vào Hàn Quốc, với hạn ngạch 15.000 tấn mỗi năm.

Hiện nay, Tập đoàn CJ, tập đoàn thực phẩm và giải trí lớn nhất Hàn Quốc đang phát triển các trang trại nuôi tôm tại Việt Nam để sản xuất thủy sản xuất khẩu sang Hàn Quốc nhằm tận dụng hạn ngạch nhập khẩu tôm miễn thuế tăng lên. Tập đoàn CJ cũng đã thực hiện một số khoản đầu tư trọng điểm vào ngành thực phẩm Việt Nam. Tập đoàn này đã mua 65% cổ phần của Công ty TNHH Thực phẩm Minh Đạt và 47,33% cổ phần của CTCP Chế biến Hàng xuất khẩu Cầu Tre – hai nhà sản xuất thực phẩm chính của Việt Nam.

Việt Nam cắt giảm thuế quan đối với phụ tùng ô tô và xe tải hoặc ô tô trên 3000cc từ Hàn Quốc theo VKFTA. Điều này đã tạo lợi thế cho các nhà sản xuất ô tô Hàn Quốc tại Việt Nam: họ có thể nhập khẩu các bộ phận/linh kiện từ nước sở tại với chi phí thấp hơn, sau đó lắp ráp và phân phối thành phẩm tại Việt Nam với giá cạnh tranh hơn. Khi nhu cầu ô tô tăng cao ở Việt Nam do thu nhập khả dụng tăng lên, đầu tư vào thị trường ô tô của đất nước có thể rất sinh lợi.

Hyundai, nhà sản xuất ô tô nổi tiếng của Hàn Quốc, là một trong những công ty đầu tiên đầu tư vào thị trường ô tô Việt Nam. Năm 2017, Hyundai đã liên doanh với Tập đoàn Thành Công Việt Nam để lắp ráp và phân phối xe ô tô Hyundai tại Việt Nam, hình thành công ty con là Công ty Cổ phần Hyundai Thành Công. Đến năm 2018, Hyundai Thành Công đã có nhà máy lắp ráp quy mô lớn tại Ninh Bình, công suất 60.000 xe/năm. Việc xây dựng nhà máy thứ hai dự kiến ​​hoàn thành vào tháng 11 này. Hai nhà máy này dự kiến ​​có tổng công suất lên tới 170.000 chiếc/năm.

Việt Nam – Hàn Quốc tích cực tiếp tục thúc đẩy quan hệ thương mại song phương. Năm nay đánh dấu 30 năm quan hệ ngoại giao giữa Việt Nam và Hàn Quốc. Hai nước từ lâu đã là đối tác tin cậy trên nhiều phương diện từ thương mại đến chính trị, hướng tới kim ngạch song phương đạt 150 tỷ USD vào năm 2030. Hàn Quốc hiện là một trong những quốc gia đóng góp lớn nhất vào dòng vốn FDI của Việt Nam, đã đầu tư 80,5 tỷ USD vào 9.400 dự án tính đến tháng 9 năm 2022.

TS. Cao Mạnh Cường - chuyên gia kinh tế