Thị trường tiềm năng

Theo Thương vụ Việt Nam tại Hoa Kỳ, năm 2020, mặc dù chịu tác động của dịch Covid-19, nước này vẫn nhập khẩu tới 14,1 tỷ USD trái cây, cao hơn năm 2019. Năm 2021, nhờ kiểm soát dịch bệnh và gói kích thích kinh tế lớn chưa từng có, nền kinh tế Hoa Kỳ đang phục hồi rõ rệt và mức chi cho thực phẩm của người dân tăng cao. Thống kê mới nhất ngày 24/6/2021 ghi nhận GDP quý I của Mỹ tăng tới 6,4% (so với mức trung bình trước đại dịch chỉ khoảng 3%). Với đà này, theo ước tính của Bộ Nông nghiệp Hoa Kỳ, năm 2021, giá trị nhập khẩu trái cây vào Hoa Kỳ có thể lên tới 15,1 tỷ USD.

Việt Nam đã chính thức được cấp phép xuất khẩu 6 loại hoa quả tươi sang Hoa Kỳ gồm xoài, nhãn, vải, thanh long, chôm chôm, và vú sữa

Ngoài ra, hệ thống phân phối tại Hoa Kỳ phát triển đa dạng, nhiều cấp, nhiều kênh, hiện đại, điều này mở ra nhiều cơ hội tiêu thụ tại thị trường. Bên cạnh đó, hoa quả nhập khẩu được bán ở các chuỗi siêu thị lớn, các cửa hàng thực phẩm đơn lẻ tại các khu thương mại, hệ thống nhà hàng, khách sạn và các kênh bán hàng trực tuyến, giao tận nhà. Đây cũng là lối mở cho các doanh nghiệp Việt Nam muốn vào thị trường này, đó là cần tiếp cận các chuỗi phân phối lớn.

Theo ông Bùi Huy Sơn – Tham tán Công sứ, Thương mại Việt Nam tại Hoa Kỳ, do đặc tính đa dạng và cởi mở, người tiêu dùng tại thị trường Hoa Kỳ luôn muốn trải nghiệm sản phẩm mới. Điều này cũng sẽ mở ra cơ hội cho các hoa quả, đặc sản từ vùng nhiệt đới của Việt Nam có thể tiếp cận thị trường này. Ngoài yếu tố cung cầu, có lẽ đây cũng là một phần lý do mà trái cây nhập khẩu đáp ứng tới 2/3 nhu cầu thị trường Mỹ.

Hiện nay, cộng đồng người Việt Nam tại Hoa Kỳ có khoảng gần 3 triệu kiều bào, hơn 30 nghìn lưu học sinh và rất nhiều người Mỹ đã từng trải nghiệm, yêu mến đặc sản trái cây Việt Nam. Trong cộng đồng này, nhiều doanh nhân người Việt luôn tâm huyết với việc nhập khẩu, quảng bá trái cây Việt Nam tại Hoa Kỳ. Ngoài ra, các doanh nghiệp xuất khẩu của Việt Nam đã có kinh nghiệm xuất khẩu sang Mỹ và luôn nhận được sự đồng hành, hỗ trợ của các cơ quan chính phủ như Bộ Công Thương, Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, chính quyền các địa phương trong việc đàm phán mở cửa thị trường, quy hoạch vùng trồng, tạo thuận lợi, hỗ trợ kết nối bạn hàng, thâm nhập thị trường.

Với những thuận lợi đó, thời gian qua, xuất khẩu trái cây tươi và chế biến của Việt Nam vào thị trường Hoa Kỳ đã đạt kết quả bước đầu. Theo Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, trong 4 tháng đầu năm 2021, giá trị xuất khẩu rau quả sang Hoa Kỳ đạt 57,4 triệu USD, tăng 16,6% so với cùng kỳ năm 2020.

Đến nay, Việt Nam đã chính thức được cấp phép xuất khẩu 6 loại hoa quả tươi sang Hoa Kỳ gồm xoài, nhãn, vải, thanh long, chôm chôm, và vú sữa. Các hoa quả khác có thể được xuất khẩu ở dạng đông lạnh hoặc sản phẩm chế biến (đóng hộp, sấy khô). Các cơ quan Chính phủ cũng đang tích cực đàm phán để phía Hoa Kỳ cấp phép thêm cho hoa quả tươi của Việt Nam, trước mắt là trái bưởi da xanh.

Cần phối hợp chuỗi phân phối lớn nhịp nhàng

Bên cạnh những thuận lợi, hoạt động xuất khẩu trái cây, đặc biệt là trái cây tươi sang Hoa Kỳ cũng gặp các khó khăn. Theo Thương vụ Việt Nam tại Hoa Kỳ, sản phẩm của Việt Nam phải cạnh tranh với các sản phẩm cùng loại được trồng ngày càng nhiều tại các bang như Florida, California, hay tại Mehico và các nước Nam Mỹ có điều kiện tự nhiên gần giống Việt Nam, cũng như sản phẩm của các nước châu Á khác và sản phẩm thay thế được trồng ngay tại Mỹ.

Ngoài ra, do khoảng cách địa lý, chi phí vận chuyển, bảo quản cao. Hoa quả tươi có mùa vụ ngắn cũng đòi hỏi các khâu trong chuỗi phân phối phải rất nhịp nhàng, hiệu quả.

Vì vậy, Thương vụ Việt Nam tại Hoa Kỳ cũng khuyến nghị các doanh nghiệp trong nước và doanh nghiệp Hoa Kỳ xem xét liên kết, đầu tư (mua lại hoặc thuê dài hạn) kho lạnh để lập trung tâm phân phối hàng Việt Nam tại một cảng nhập khẩu lớn ở Bờ Tây, sau có thể mở thêm tại Bờ Đông hoặc phía Nam, với quy mô đủ lớn, phục vụ nhiều nhóm hàng, sẽ giúp giảm chi phí, tạo thế chủ động cho các doanh nghiệp đưa hàng ra thị trường.

Tuy nhiên, đối với giai đoạn đầu tiếp cận thị trường, Thương vụ Việt Nam tại Hoa Kỳ cũng lưu ý doanh nghiệp xuất khẩu Việt Nam phối hợp nhà nhập khẩu, phân phối tại Mỹ nghiên cứu phương thức thanh toán linh hoạt, hỗ trợ chia sẻ rủi ro.

Ngoài ra, với thị hiếu người tiêu dùng Mỹ là ngày càng ưu chuộng sản phẩm "dùng ngay", chẳng hạn như gọt vỏ, thái miếng nhỏ, bán kèm cả tăm, dĩa phục vụ người dùng và xu hướng ưu thích sản phẩm "đa năng", dùng theo nhiều cách như ăn trực tiếp hay pha cocktail, trộn salat, làm bánh, nấu chè… Nếu doanh nghiệp Việt Nam tận dụng và phát triển sản phẩm theo hướng này, chúng ta không chỉ tập trung vào phân khúc khách hàng người Việt hay gốc Á mà còn hướng tới phục vụ quanh năm cho thị trường 332 triệu người tiêu dùng tại Hoa Kỳ.