Ảnh hưởng nặng nhất

Theo Hiệp hội Chế biến và Xuất khẩu Thủy sản Việt Nam (VASEP), trong 2 tháng đầu năm nay, trong các mặt hàng thủy sản chủ lực, cá tra là mặt hàng bị ảnh hưởng nặng nhất bởi dịch Covid-19.

Cụ thể, so với cùng kỳ năm ngoái, giá trị xuất khẩu cá tra trong 2 tháng đầu năm nay giảm tới 32% và chỉ đạt hơn 210 triệu USD.

Nguyên nhân chính làm sụt giảm mạnh giá trị xuất khẩu cá tra là sự trì trệ ở thị trường Trung Quốc. Năm 2019, Trung Quốc là thị trường lớn nhất của cá tra Việt Nam, với giá trị xuất khẩu là 622,7 triệu USD, chiếm 31% tổng giá trị xuất khẩu cá tra.

Trong những tháng đầu năm nay, do dịch Covid-19, xuất khẩu cá tra sang Trung Quốc gần như bị ngưng trệ. Thông tin từ nhiều doanh nghiệp cá tra cho hay, các đơn hàng xuất cá tra sang Trung Quốc trong 2 tháng đầu năm bị chậm hoặc gián đoạn xuất khẩu.

Với một số doanh nghiệp cá tra, lượng đơn hàng trong tháng 2 và 3 chỉ còn bằng 30% so với cùng kỳ năm ngoái. Do đó, giá trị xuất khẩu cá tra sang Trung Quốc trong 2 tháng đầu năm đã giảm sâu tới 52% so với cùng kỳ 2019.

Không chỉ Trung Quốc, một số thị trường quan trọng khác cũng gặp khó khăn trong tiêu thụ cá tra. Trong tháng 3, xuất khẩu cá tra sang các thị trường trọng điểm ở châu Âu như Anh, Đức, Ý… bị ảnh hưởng nặng nề do những nước này trở thành những “ổ dịch” lớn. Xuất khẩu cá tra sang EU trong 2 tháng đầu năm giảm tới gần 40% về giá trị so với cùng kỳ năm ngoái.

Ở khu vực ASEAN, xuất khẩu sang các thị trường trọng điểm như Thái Lan, Malaysia, Singapore… cũng sụt giảm do ảnh hưởng của Covid-19.

Chẳng hạn, việc xuất khẩu cá tra sang Malaysia đã bị ngưng trệ trong thời gian nước này phong tỏa toàn bộ đất nước để chống dịch (2 tuần kể từ 16/3). Giá trị xuất khẩu cá tra sang ASEAN trong 2 tháng đầu năm chỉ đạt 26,5 triệu USD, giảm 19,3%.

Tín hiệu tích cực

Điều đáng mừng là trong bối cảnh u ám ấy, đã bắt đầu có những tín hiệu tích cực từ 2 thị trường quan trọng bậc nhất là Mỹ và Trung Quốc.

2 tháng đầu năm nay, giá trị xuất khẩu cá tra sang Mỹ chỉ đạt 38,6 triệu USD, giảm tới 27% so với cùng kỳ 2019. Tuy nhiên, giá trị xuất khẩu cá tra sang Mỹ giảm bởi nguyên nhân chính là giá cá tra xuất khẩu giảm nhiều so với đầu năm 2019.

Cụ thể, đầu năm 2019, giá cá tra xuất khẩu sang Mỹ còn ở mức 4,73USD/kg, đến cuối năm chỉ còn 2,85USD/kg.

Trong khi đó, lượng tồn kho cá thịt trắng, trong đó có cá tra, đã giảm nhiều trên thị trường Mỹ. Do vậy, thị trường này đang tăng nhu cầu nhập khẩu cá thịt trắng nói chung, cá tra nói riêng.

Tiêu thụ thủy sản nói chung, cá tra nói riêng ở thị trường Mỹ đang tăng lên do tâm lý tích trữ lương thực, thực phẩm để phòng dịch Covid-19, cũng tạo thêm cơ hội để các doanh nghiệp đẩy mạnh xuất khẩu cá tra vào thị trường này.

Ngô Nam, Văn phòng SPS