Dữ liệu mới nhất của Tổ chức thương mại thế giới (WTO) cho thấy khối lượng thương mại hàng hóa thế giới đã tăng 3,6% so với quý cuối năm 2024 và 5,3% so với cùng kỳ năm trước trong quý I năm 2025 do lượng hàng nhập khẩu tăng mạnh ở Bắc Mỹ trước dự đoán về mức thuế quan cao hơn từ Hoa Kỳ. Tăng trưởng khối lượng thương mại hàng hóa trong quý I mạnh hơn dự báo gần đây nhất của WTO, nhưng các nhà kinh tế của WTO dự đoán tốc độ tăng trưởng sẽ chậm lại vào cuối năm do lượng hàng tồn kho được dự trữ đầy đủ và mức thuế quan cao hơn sẽ gây áp lực lên nhu cầu nhập khẩu.
Mức thuế quan được Hoa Kỳ công bố vào ngày 2 tháng 4, đầu quý II, đã được dự đoán rộng rãi, cho phép các nhà nhập khẩu đẩy nhanh việc mua hàng để tránh phải trả thuế cao hơn sau này. Tăng trưởng khối lượng thương mại trong quý I cao hơn dự báo được đưa ra trong báo cáo Triển vọng và Thống kê Thương mại Toàn cầu của WTO vào ngày 16 tháng 4, cả dự báo cơ sở của Ban Thư ký WTO là 2,7% cho năm 2025, giả định các chính sách được áp dụng vào đầu năm, và dự báo điều chỉnh là 0,2% giả định các chính sách được áp dụng vào ngày 16 tháng 4. Kể từ đó, nhiều hiệp định thương mại và biện pháp thương mại đã làm thay đổi dự báo điều chỉnh lên xuống đôi chút, nhưng tính đến giữa tháng 6, tăng trưởng thương mại hàng hóa trong năm vẫn được dự kiến về cơ bản ổn định ở mức 0,1%. Trong khi đó, giá trị thương mại hàng hóa thế giới tính bằng đô la Mỹ - được đo bằng xuất khẩu không điều chỉnh theo mùa - đã tăng 4% so với cùng kỳ năm trước trong quý I năm 2025, phản ánh sự tăng trưởng mạnh mẽ về khối lượng và giá cả giảm. Giá trị thương mại trong quý I năm 2025 giảm so với quý cuối năm 2024 do biến động theo mùa thông thường, nhưng các số liệu điều chỉnh theo mùa vẫn tiếp tục tăng.
Theo WTO, có sự chênh lệch đáng kể giữa các khu vực về tăng trưởng khối lượng thương mại hàng hóa trong quý đầu tiên, đặc biệt là về mặt nhập khẩu. Bắc Mỹ ghi nhận mức tăng trưởng nhập khẩu theo quý mạnh nhất so với bất kỳ khu vực nào, đạt 13,4%, tiếp theo là Châu Phi với 5,1%, Nam, Trung Mỹ và Caribe với 3,6%, Trung Đông với 3,0%, Châu Âu với 1,3% và Châu Á với 1,1%. Cộng đồng các Quốc gia Độc lập (CIS), bao gồm một số quốc gia thành viên liên kết và cựu thành viên, là khu vực duy nhất ghi nhận mức giảm trong quý đầu tiên ở mức -0,5%. Về mặt xuất khẩu, Trung Đông ghi nhận mức tăng trưởng theo quý mạnh nhất ở mức 6,3%, tiếp theo là Châu Á với 5,6%, Nam Mỹ với 3,2%, Châu Phi với 2,5%, Châu Âu với 1,9% và Bắc Mỹ với 1,8%. Khu vực CIS cũng ghi nhận mức giảm xuất khẩu -1,0% trong quý đầu tiên.
Mức tăng trưởng hàng năm theo giá trị đô la Mỹ của thương mại hàng hóa thế giới theo danh mục sản phẩm rộng trong quý I, tăng trưởng mạnh nhất là thiết bị văn phòng và viễn thông (+16% so với cùng kỳ năm trước), tiếp theo là hóa chất (+12%) và quần áo (+7%). Trong số các danh mục sản phẩm, chỉ có sản phẩm ô tô (-4%), nhiên liệu và sản phẩm khai khoáng (-4%; trong đó: nhiên liệu -7%) và sắt thép (-3%) giảm về giá trị. Trong khi giá nhiên liệu không thay đổi nhiều so với cùng kỳ năm trước, giá kim loại và khoáng sản (trừ vàng và bạc) lại tăng 8%. Châu Phi có mức tăng trưởng xuất khẩu hàng hóa mạnh nhất so với bất kỳ khu vực nào về giá trị trong quý I, tăng 9% so với cùng kỳ năm trước. Sự gia tăng này được dẫn đầu bởi vàng, quặng, ca cao và đồng, trong khi lượng nhiên liệu xuất khẩu giảm. Tiếp theo là Châu Á (tăng 5%, dẫn đầu là kim loại quý và máy móc) và Nam và Trung Mỹ (tăng 4%, với sự gia tăng của kim loại quý, quặng và cà phê/trà, và sự sụt giảm của nhiên liệu, hạt có dầu và ngũ cốc). Trong số các khu vực WTO, chỉ có Cộng đồng các Quốc gia Độc lập (CIS) chứng kiến xuất khẩu giảm (-6%).
Về phía nhập khẩu, Bắc Mỹ (+19%) và Nam Mỹ (+12%) tăng trưởng mạnh so với cùng kỳ năm trước. Ở Bắc Mỹ, nhập khẩu máy móc, kim loại quý và dược phẩm tăng đáng kể, trong khi nhập khẩu xe cộ giảm nhẹ. Nam Mỹ chứng kiến nhập khẩu máy móc, sắt thép và xe cộ đặc biệt mạnh, trong khi nhập khẩu nhiên liệu giảm. Nhập khẩu hàng hóa quý I của Châu Á tăng ít nhất trong số các khu vực (1%), ngoại trừ mức giảm 0,1% của khu vực CIS. Châu Á chứng kiến nhập khẩu vàng và quặng sắt tăng trưởng mạnh trong khi nhập khẩu xe cộ giảm. Theo xu hướng thế giới, nhập khẩu nhiên liệu của Châu Á cũng giảm so với cùng kỳ năm trước, trong khi nhập khẩu mạch tích hợp tăng.
Số liệu thống kê thương mại hàng hóa hàng tháng theo giá trị đã có sẵn cho nhiều quốc gia cho đến quý II năm 2025 cho thấy bằng chứng về nhu cầu nhập khẩu bắt đầu chậm lại sau khi tăng mạnh trong quý I. Điều này biểu thị mức tăng trưởng theo năm về giá trị đô la Mỹ của xuất khẩu và nhập khẩu hàng hóa trong năm 2025 đối với một số nền kinh tế được chọn trong quý I, cùng với dữ liệu một phần cho quý II. Ví dụ, nhập khẩu của Hoa Kỳ đã tăng 25% trong quý I nhưng chỉ tăng 1% trong hai tháng đầu của quý II. Tính từ đầu năm đến nay (tháng 1-tháng 5), nhập khẩu của Hoa Kỳ đã tăng 15%. Về phía xuất khẩu, các lô hàng từ Trung Quốc đã tăng 6% so với cùng kỳ năm trước trong cả quý I và quý II, nhưng các nền kinh tế châu Á khác đã chứng kiến tăng trưởng xuất khẩu tăng tốc (ví dụ: Ấn Độ, giảm 4% so với cùng kỳ năm trước trong quý I nhưng tăng 9% trong tháng 4).
Nguồn: Thu Hiên, Tạp chí cộng sản